بررسی اثر رانت نفتی و کیفیت حکمرانی بر تخصیص استعدادها در میان منتخبی از کشورهای در حال توسعه نفتی

موضوع این مطالعه، بررسی نقش کیفیت حکمرانی در مکانیسم اثرگذاری رانت نفتی بر تخصیص استعداد (بین فعالیت مولد و رانتجویی) است. پرسش اصلی این است که چه عواملی بستر لازم جهت شکل گیری سرمایه انسانی مولد را مهیا می سازند؟روش شناسی مطالعه حاضر براساس مدل اقتصادسنجی پانل بر مبنای اطلاعات دوره 2004 تا 2009 برای 37 کشور در حال توسعه نفتی است. بنابراین در یک بررسی تطبیقی با ادبیات بیماری هلندی در چهارچوب نظریه بازی ها، این نتیجه حاصل شد که (1) در مراحل اولیه توسعه، کیفیت نهادی به واسطه وابستگی به منابع نفتی آسیب می بیند و بنابراین نهادها به یک واسطه ارتباط علی بین رانت نفتی و عملکرد اقتصادی یا تخصیص استعداد تبدیل می شوند(بیماری هلندی) (2) در کشورهای در حال توسعه ، رانت نفتی به طور مستقیم و به نحو بی واسطه تخصیص استعداد را تحت تأثیر قرار نمی دهد بلکه تحت یک چهارچوب نهادی، بر ترکیب تخصص گرایی در سرمایه انسانی اثر می گذارد. همچنین در وضعیتی که دولت خیرخواه اجتماعی است، کیفیت نهادی نقش اساسی در رابطه با نوع و نحوه اثرگذاری رانت نفتی بر تخصیص استعداد ایفا می کند و در وضعیتی که دولت خیرخواه اجتماعی نیست نحوه اثرگذاری رانت نفتی بر تخصیص استعداد بستگی به وضعیت اقتصاد قبل از رونق دارد. یعنی افزایش رانت نفتی با توجه به تابع اعمال نفوذ رانتجویان (میزان لابیگری با مقامات مالی) تخصیص استعداد و ساختار پاداش را تحت تأثیر قرار می دهد. جمع بندی آن است که با افزایش آسیب پذیری حکمرانی، اثر رانت نفتی بر تخصیص استعداد به فعالیت رانت جویی، در جهت مثبت تقویت می شود.